ULUSLARARASI KARAYOLU TAŞIMACILIK BİRLİĞİ | IRU (INTERNATIONAL ROAD TRANSPORT UNION)
IRU 23 Mart 1948 tarihinde Cenevre’de kurulmuştur. IRU, dünyada yolcu ve eşya taşımacılık sektörünü bir araya getirerek temsil eden bir ulusal karayolu taşımacılık dernekleri konfederasyonudur. 64 ülkede 150’den fazla üyesi vardır IRU’nun temel amacı; karayolu taşımacılığının ve karayolu taşımacılık şirketlerinin genel ekonomik çıkarlar doğrultusunda gelişmesini teşvik etmektir. Türkiye’yi IRU’da temsil eden kuruluşlar; TIR Sistemi Ulusal Kefil Kurulusu olarak-TOBB (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği). Sektör Temsilcileri ise UND (Uluslararası Nakliyeciler Derneği) ve TOİD (Tüm Otobüs İşletmeciler Derneği)l’dir.
TASIMA İŞLERİ KOMİSYONCULARI DERNEKLERİ ULUSLARARASI FEDERASYONU | FIATA (INTERNATIONAL FEDERATION OF FREIGHT FORWARDERS ASSOCIATIONS)
FIATA, 31 Mayıs 1926 tarihinde Viyana’da kurulmuştur. FIATA, hükümet dışı teşkilat statüsüne sahip olup, 150 ülkede yaklaşık 40,000 yük komisyoncusu ve lojistik firmasını temsil etmektedir. FIATA, BM Ekonomik ve Sosyal Konsey’de istişari statüye sahiptir. Temel amacı; dünyadaki taşıma işleri komisyonculuğu sektörünü birleştirmek, ulaştırma ile ilgili uluslararası kuruluşların toplantılarına sektörü temsilen katılmak ve sektör çıkarlarını korumaktır. Türkiye’yi FIATA’da temsil eden kuruluşlar ise; UND(Uluslararası Nakliyeciler Derneği) ile Uluslararası Taşıma İşleri Komisyoncuları ve Acenteleri Derneği’dir.
ULUSLARARASI DEMİRYOLLARI BİRLİĞİ (UIC)
UIC, demiryollarının tesisi ve işletilmesi için standart kurallar belirlemek amacıyla Portorosa ve Ceneviz’ de gerçekleştirilen hükumetler arası konferansların sonucu olarak 1922 yılında tesis edilmiştir. UIC’in temel amacı, demiryolları arasında küresel seviyede işbirliğini geliştirmek ve uluslararası demiryolu taşımacılığını geliştirecek faaliyetler düzenlemektir. Ayrıca UIC; demiryolu sisteminin genel bütünlüğünü korur ve demiryolunun rekabet gücünü arttırmak için farklı modlara hizmet verme yeteneğini geliştirir. Bu maksatla UIC, yeni teknolojileri teşvik eder, modern yönetim metotlarının üyeleri arasında yaygınlaşmasına çalışır, ortak pozisyon belgelen hazırlar ve demiryolu taşımacılığının rolünü dünyaya tanıtır. Ocak 2004 itibariyle UIC’nin beş kıtaya yayılmış toplam 163 üyesi bulunmaktadır. Türkiye’yi UIC’de, TCDD temsil etmektedir.
ULUSLARARASI DENİZCİLİK ÖRGÜTÜ | IMO (INTERNATIONAL MARITIME ORGANIZATION)
IMO, BM himayesinde 17 Mart 1948 yılında Cenevre’ de kabul edilen bir sözleşmeyle kurulmuştur. Sözleşme fiilen 1958’de yürürlüğe girmiş ve IMO ilk toplantısını 1959’da gerçekleştirmiştir. 2004 itibariyle 163 devlet IMO’ya üye bulunmaktadır. Esas olarak IMO, bir BM ihtisas kuruluşudur. Ana amacı, uluslararası gemiciliğin emniyetinin arttırılması ve gemi kaynaklı deniz kirliliğinin önlenmesidir. Mesuliyet ve tazminat açılarından hukuki meselelerde de uzmanlık sahibi olan IMO, deniz trafiğinin rahatlatılmasıyla da öncelikli olarak ilgilenmektedir. IMO tarafından hazırlanmış ve bugün çok sayıda ülke tarafından imzalanarak kabul edilmiş olan sözleşmelerden dikkati çeken birkaç tanesi şunlardır:
• Denizde Can Güvenliği Hakkında Uluslararası Sözleşme (SOLAS), 1960
• Gemi Kaynaklı Deniz Kirliliğinin Önlenmesine Dair Uluslararası Sözleşme (MARPOL), 1973
• Denizciler İçin Eğitim Standartları Sertifikasyon ve Takibi Hakkında Uluslararası Sözleşme, 1978
Türkiye 1958 de IMO ya üye olmuştur.
ULUSLARARASI SİVİL HAVACILIK TEŞKİLATI | ICAO (INTERNATIONAL CIVIL AVIATION ORGANIZATION)
5 Aralık 1944 tarihinde Amerika’nın Şikago kentinde yapılan Şikago Konferansı’nda, 52 ülkenin temsilcilerinin toplanmasıyla kurulan ICAO’nın, bugün 150’den fazla üyesi bulunmaktadır. ICAO, sivil havacılığın her sahada uluslararası standart ve kurallarını tespit eden ve uygulanmasını sağlayan uluslararası bir kuruluştur. Türkiye ICAO’ya 1945 yılında 4749 sayılı kanunla üye olmuştur.
ULUSLARARASI HAVA TAŞIMACILIĞI BİRLİĞİ | IATA (INTERNATIONAL AIR TRANSPORT ACCOSIATION)
IATA, 1946 yılında Küba’da yapılan konferansta kurulmuştur. Kuruluş toplantısında çoğu Avrupa ve Kuzey Amerika’dan olmak üzere 31 ülkeden 57 üye yer almıştır. Bugün ise, 130 ülkede 270’den fazla üyesi bulunmaktadır. IATA, daha çok sivil havacılığın ticari yönüyle alakalı çalışmalar yapmaktadır. IATA’nın kuruluşunun temel dayanağı, havayolu şirketleri arasındaki işbirliğini arttırmak ve bu sayede dünyaya daha güvenli, güvenilir ve ekonomik hava taşımacılık hizmetleri sunmaktır. IATA’nın temel misyonu, havayolu endüstrisini temsil etmek ve ona hizmet etmektir. Bugün IATA üyeleri dünyadaki tüm hava taşımalarının %95’ni gerçekleştirmektedirler. Türkiye’ de THY, IATA’ya üyedir.
Caner Kaplan