Lojistik kulübü adına iki arkadaş, 18 Nisan 2005 günü UND teknoloji A.Ş. Genel Müdür Yardımcısı Bülent KAYIKÇI ile röportaj yaptık. Sizinle de paylaşmak isteriz.
İlk başlarda, özellikle UND’nin bünyesinde bilgi işlem çözümleri üreten bir departman olarak çalışıyordu. 2003 yılına gelindiğinde ise, UND’nin kendi teknoloji departmanı ile Başarı Telekom’un ortak olarak hazırladığı: araç takip sistemleri projesini ve bu projeye ait tüm veri sistemlerini, bilgiyi, ekipmanı ve personeli kendi bünyesine katması ile UND teknoloji hizmet A.Ş. kurulmuş oldu.
UND teknoloji, bu tarih itibarıyla lojistik teknoloji hizmetlerini; başka UND üyelerine olmak üzere, UND üye olmayan birçok yurtiçi ve yurtdışı taşımacılık hizmeti veren firmalara, dağıtım yapan şirketlere bu hizmeti sunmaktadır. Bunun yanı sıra, UND teknoloji; sadece araç takip sistemlerine değil, bu sistemleri takip eden cihazlara da sahiptir.
Bülent Bey’e araç takip sistemlerinin amacını sorduğumuz da bize;
“Araç takip sistemlerinden önce; araçtan bilgi almanın iki yolu var. Bunlardan iki, araç sürücüsüyle, belirli noktalarda yapılan telefon görüşmeleri ile alınan bilgi, ikincisi ise, arasın hedefe ulaşması sonucu hedefler müşteriden alınan bilgidir. Araç takip sistemleri sayesinde ise tüm yolculuk boyunca istenilen her noktadan istenilen her türlü bilgiye ulaşmak mümkündür.” cevabını aldık.
Araç takip sistemlerinde ulaşılacak bilgiler; adres, hız ve var ise sensor bilgileridir. Bunların dışında; istenildiği taktirde araç sürücüne ekstra bilgiler iletilebilir, araç sürücüsünden bilgi alınabilir. Bu sayede iş yönlendirmesi yapılabilir. Kısaca; tüm operasyon kontrol edilebilir.
Araç takip sistemlerinin avantajlarına bakarsak; yolculuk boyunca, ürünün ve arasın nerde ve ne durumda olduğu öğrenilebilir ve böylece çağın gereği olan iletişim anında ve birebir sağlanabilir. Bunun dışında; iletişim harcamalarının azalması, rota planlaması, anında müdahale, kural ihlallerinin takip edilebilmesi, süre tahditleri, konaklamaların takibi, müşteriye sunulan hizmet kalitesinin arttırılması, insan kaçakçılığının önlenmesi ve maliyetlerin düşürülebilmesi gerçekleşebilmektedir.
Bülent Bey bu konuda şöyle bir örnek verdi;
Düşünün ki; gecenin bir yarısı aracınız kaza yapıyor. Ertesi sabah ise, o ürünün teslimat noktasında olması gerekiyor. Sizin ise hiçbir şeyden haberiniz yok. Eğer size bir sms veya acil durum raporu gelmiş olsa, siz durumu düzeltmek adına bir şeyler yapabilirsiniz. Ama bu sistemi kullanmadığınızı düşünürsek; araç sürücüsünün uygun bir nokta bulup sizi aramasını beklemek zorunda kalır veya daha kötüsü ürünün teslim zamanında olması gereken yerde olmadığını, müşterinin sizi araması sonucu öğrenirsiniz. Bu da firma imajı için iyi bir tablo oluşturmaz.
Araç takip sistemlerinde birçok farklı yöntem vardır. Araçlarda mobil terminal bulunmaktadır. Bu terminaller bir tür akıllı bilgisayardır. Terminalin içinde UND teknolojiye ait bir yazılım vardır. Ayrıca merkez takip server’i üzerinde de hem internete bağlanan hem de araçlar ile haberleşen özel bir yazılım söz konusudur. Sonuç olarak merkez ile araç arsında bir protokol vardır.
Merkezden biri aracın konumunu sorduğunda ise, bilgisayar GPS yada uydu aracılığıyla istenen bilgiyi bir paket içerisinde aracın bilgisayarına gönderir. Araçta bu bilgiyi açıp sahip olduğu anten aracılığıyla sıkıştırıp tekrar merkeze gönderir. Tüm bu bilgiler çok kısa süre içerisinde hem yazılı adres hem de harita olmak üzere merkezde toplanır.
Bu bilgilerin iletilmesi ise, yurtiçinde GPRS, yurtdışında da GSM operatörü yardımı ile özel kodlardan oluşan SMS ile sağlanır.
Teknik olarak GPRS’in de yurtdışında kullanımı mümkündür fakat tercih edilmez. Çünkü uluslararası roamingden oluşan SMS ücretlerinin her ülkede farklı oluşu söz konusudur. Eğer bir ülkede bir GPRS data ücreti 100 KB’a yuvarlanıyor ve diğer ülkede 10 KB’a yuvarlanıyor ise, bu maliyetlerin artmasına neden olacaktır. Bu yüzden “ economic mode” isimli sistem kullanılır.
Bülent Bey: “ Bu sisteme göre; diyelim ki, aracınızı 50 km’ye göre programladınız. Aracınız her 50 km’de bir bilgi toplar ve bu bilgileri toplam 10 adete ulaştığında tek bir SMS şeklinde merkeze iletilir. Tabi bu opsiyoneldir. Buna ek olarak merkezden de istenildiği zaman bu mode’den ayrı olarak rapor alınabilmektedir. Tüm bu bilgiler merkezde saklanır. Yolculuktan çok sonra bile istenildiği taktirde yolculuğun başlangıç ve bitiş noktaları belirtilerek aracın harita üzerindeki tüm konumları görülebilir. Her bir konumun adres bilgisi de haritanın sağ alt köşesinde görülebilmektedir.
Bütün bu bilgilerin depolanması, UND teknolojinin sahip olduğu bir sistem odası ve araç takip sistemin üstünde çalıştığı bir server grubu ile mümkün olmaktadır. Bu server, merkez UND teknoloji A.Ş. olmak üzere tüm operatörler ile bağlantı içerisindedir.
Firmaların araçları ile araçların geçmiş bilgileri ana serverde kayıtlıdır. Her firmanın özel kullanıcı adı ve şifresi bulunmaktadır. Firmaların onlara verilen özel kullanıcı adı ve şifreleri özellikle;
Aracın anlık durumunu öğrenebilir.
Geçmiş bilgileri, maliyet bilgileri ve varsa sensor bilgileri raporlayabilir.
Araçları farklı şekilde programlayabilir.
Eğer isterlerse acil durum mesajlarının kimlere gönderileceğine karar verebilirler.
Araç takipleri sadece karada değil denizde de yapılabilmektedir. Genel anlamda bir farklılık söz konusu olmadığını söyleyen Bülent Bey’e göre;
GSM sistemi her ikisinde de aynıdır. Ancak gemi takip sistemlerinde iletişim kanalı olarak GSM operatör kullanımı sadece gemilerin kıyılara yakın olduğu yerlerde mümkün olmaktadır. O halde gemi takip sistemlerinde tek farklılık, geminin merkezden uzakta olması durumunda bilgilerin uydu aracılığıyla alınmasıdır.
Bu sistemlerin oluşumunda çok farklı teknikler kullanılmakla beraber, özellikle UND teknoloji A.Ş. hizmet verdiği kişilere bu hizmeti en uygun fiyat ile vermeyi hedeflemektedir. Bu ürünlerin firmalara olan maliyeti 1000 doların altındadır.
Sefer anında beklenmedik bir durum söz konusu olduğunda uygulanacak ikinci bir planınız var mı dediğimizde; “UND teknoloji A.Ş.’nin tek değil eşlenik olarak çalışan birden fazla çalışan server’i vardır. Tüm bu bilgilerin yedeği alınır ve bunlar güvenli kasalarda saklanır. Eğer çok büyük bir felaketten söz ediyorsak; tüm bu sistemler ertesi gün çalışacak duruma getirilebilir. Bunun dışında okyanusta, çölün ortasında dahi çalışan uygu telefonları vardır.”
Ve Bülent Bey’in bize son olarak söyledikleri;
Sizleri tebrik ediyorum. Sektörde lojistik konusunda eğitimli insanları yeni yeni görmekteyiz. Eminim ki sektöre çok şey katacaksınız. Şimdiden kendinizi göstermeye başladınız. Benim sizlere verebileceğim en iyi tavsiye teknoloji ile iç içe olmanız, gelişime açık olmanız.
Firmalara katma değer katmak, rekabet şansını arttırmak ve firmaların devamlılığını sağlamak sizlerin elinde. Bunu başarabilmeniz teknoloji ile ne kadar iç içe olmanıza bağlıdır. En önemlisi, farklı olmanızdır. Bunun için de teknoloji iyi bir nimet. Bundan faydalanın.