LOJİSTİK PERFORMANS ENDEKSİ
Modern lojistik, küreselleşme ve uluslararasılaşma süreçlerinden büyük ölçüde etkilenmektedir. Ekonominin hızla gelişen küreselleşme sürecinde ulaştırma yönetimi konuları büyük önem taşımaktadır. Küresel ekonomik entegrasyonun gelişimi ve iş dünyasının küreselleşmesi, uluslararası pazarda uluslararası lojistik sistemlerin ve küresel tedarik zincirlerinin oluşturulmasına katkıda bulunuyor.
Küresel gelişmenin mevcut aşamasında, uluslararası pazar, ihracat ve ithalat işlemleri yoluyla ülkeler arasında mal ve hizmet alışverişinin yapıldığı bir sistemdir. Her piyasa sisteminde olduğu gibi küresel ölçekte de piyasa katılımcıları veya bu durumda ülkeler arasında rekabet gücü mevcuttur. Ülkelerin küresel entegrasyon yoluyla küresel ekonomik rekabetçiliğe ve rekabetçi pazar konumlarına olan ihtiyacı, Dünya Ekonomik Forumu’nun yıllık Küresel Rekabet Edebilirlik Raporu ve Dünya Ekonomik Forumu Enstitüsü tarafından hazırlanan Dünya Rekabet Edebilirlik Yıllığı gibi kıyaslama araçlarının oluşturulmasıyla küresel topluluk tarafından kabul edilmiştir.
Ekonomik ve finansal gelişmenin asıl kaynaklarının neler olduğuna dair bugüne kadar birçok çalışma yapılmıştır. Bu kaynaklar belirlenirken sosyal, politik ve demografik faktörlere oldukça önem verilmiştir.
Lojistik Performans Endeksi (LPI), ülkelerin ticaret lojistiği performanslarında karşılaştıkları zorlukları ve fırsatları ve performanslarını iyileştirmek için Dünya Bankası tarafından oluşturulan etkileşimli bir kıyaslama aracıdır.
Bu araç, ulusların ticari lojistiği zorluklarını ve fırsatlarını tanımalarına ve geliştirmeye rehberlik etmelerine yardımcı olur. LPI iki bileşene dayanmaktadır:
1-Sahadaki uluslararası lojistik operatörlerinin (küresel nakliye komisyoncuları ve ekspres taşıyıcılar) dünya çapında bir anketi, ticaret yaptıkları ülkelerin lojistik “dostluğu” hakkında geri bildirim sağlıyor.
2-Lojistik performansının altı temel boyutuna dayanan bir dizi ülkeye özgü gösterge: gümrük, altyapı, gönderi düzenleme kolaylığı, lojistik hizmetleri kalitesi, izleme ve izleme ve gönderilerin zamanında yapılması.
Pandemi sırasında ve özellikle de geçen yıl, tedarik zinciri sorunları işletmeleri aksattı ve birçok sektörde kıtlıklara neden oldu. Lojistiğin küresel ekonomimiz için önemini gösterdi. Lojistik Performansı, ülkeleri gümrük, altyapı, uluslararası gönderiler, lojistik yeterliliği, zamanlılık ve takip ve izleme gibi çeşitli faktörleri dikkate alarak sıralıyor.
Tahmini LPI verileri 2,869 ile 4,206 arasında değişmekte olup denklemlere dayalı ortalama değer 3,611’dir. Araştırmanın geliştirilen yöntemine göre OECD üyeleri arasında en yüksek LPI değeri İsveç için tahmin edilirken, en düşük LPI değeri ise Slovenya için belirlendi. OECD üyelerinin büyük çoğunluğunda tahmin edilen LPI değerlerinde ciddi bir düşüş gözlendi. Küreselleşen dünyayla birlikte sınırların ortadan kalkması, dünyadaki her alıcının potansiyel müşteri olarak görülmesini sağlamıştır. LPI, Dünya Bankası tarafından 2010’dan 2018’e kadar her iki yılda bir raporlanmış olup, 2020’de COVID-19 salgını nedeniyle ara verilmiş ve endeks metodolojisi yeniden yapılandırılarak 2023’te ortaya çıkmıştır.
LPI 2023, 139 ülke arasında karşılaştırma yapılmasına olanak tanıyor ve ilk kez LPI 2023, gönderileri takip eden büyük veri kümelerinden elde edilen göstergelerle ticaretin hızını ölçüyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri kullanılarak Türkiye ihracatının %52,9’unu oluşturan sekiz fasıl belirlendi. Daha sonra dünya ekonomisinin bu sekiz faslında önemli ticaret hacmine sahip 50 ülke Trend Economics verileri kullanılarak derlendi. Veriler TÜİK ile kontrol edilip doğrulandı. Farklılıkların daha iyi belirlenebilmesi için Türkiye’nin rakip ülkelerinin ortalama değerleri belirlendi ve LPI’nın altı belirleyicisine göre üç gruba ayrıldı. Toplam ihracat ve LPI bazında Türkiye’nin 50 rakibine göre Türkiye’nin Vietnam, Malezya, Yunanistan ve Endonezya’nın ardından 38. sırada yer aldığı sonucuna varıldı.
Türkiye’nin LPI’sını rakipleriyle daha iyi karşılaştırabilmek amacıyla ülkeler, gelirlerine göre Yüksek Lojistik Performans Grubu, Orta Lojistik Performans Grubu ve Düşük Lojistik Performans Grubu olmak üzere üç ana gruba ayrıldı. Grupların ortalama LPI puanları belirlenerek Türkiye ile karşılaştırıldı. Türkiye’nin en verimsiz lojistik konularının altyapı, gümrük ve takip olduğu sonucuna varıldı. Türkiye’nin uluslararası nakliye ve zamanındalık alanında MLPG’den daha iyi performans gösterdiği tespit edildi.
Ceren KEYFİDARLAR