Lojistik İşletmeleri İçin Bilişimin Önemi
Lojistik için kısaca; “tedarik zinciri süreçlerinin yönetilmesi işlemidir” denilebilir. Lojistik tanımını inceleyecek olursak içinde her türlü ürün, servis hizmeti ve bilginin kayıt altına alınması vardır. Lojistik firmalarının, müşterilerinin sürekli artan taleplerini karşılayabilmek ve tedarik zincirini dakikası dakikasına yönetebilmek için bilişim sistemlerine ihtiyaç duymaktadır. Çünkü 3PL firmalar bir hizmeti vermeden önce bir planlama sürecinden geçmelidir. Sonra da bu hizmetin verilmesi sırasında elde edilen bütün bilgilerin anında ve çevrimiçi bir şekilde kayıt altına alınması gerekmektedir. Bunların sonucunda ise planlanan sonuçlarla gerçekleşen sonuçlar karşılaştırılmalıdır. Eğer bir uyumsuzluk olursa her şeye yeni baştan başlamak gerekir. Bunun içindir ki günümüzde bilişim sistemlerine olan ihtiyaç katbekat artmaktadır.
Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de çok önemli değişimlerin ve gelişmelerin yaşandığı söylenebilmektedir. Son yıllarda ürün hareketlerinin hacim ve miktar bakımından giderek artmasıyla bu hareketleri yönetebilecek bilişim sistemleri ve teknolojileri de bir artış göstermektedir. Diğer sektörlere göre lojistik sektöründe bilişim sistemleri ve teknolojilerindeki gelişimin daha yoğun ve hızlı olduğu görülmektedir. Lojistikle alakalı olan tüm süreçlerde bu sistem ve teknolojilerin kullanımı yaygınlaşmaktadır. Bu nedenle, bilişim sistemlerinin lojistik sektöründe strateji planlaması olarak kullanımı hayati bir öneme sahiptir.
Bilişim Sistemlerinin Lojistik İşletmelerine Yararları
- Ürünlerin; doğru zamanda, doğru yerde, doğru bilgi ile sunulması ve anında nitelikli bilgi transferini sağlayan bilişim sistemleridir.
- Müşterilere nitelikli, rakiplere göre çok daha hızlı çözümlemeler ortaya koyabilme becerisini kazandırmaktadır.
- Lojistik süreçlerde taşıma operasyonları, siparişin alınması, sevkiyat bilgileri, teslimat yerleri, dönüş yükü gibi filo yönetiminin temelini oluşturan tüm süreçler bilişim sistemleri aracılığıyla yürütülebilmektedir.
- Tüm modlarda, hizmet alan ya da hizmet veren herkesin bu sistemleri kullanması bir bütün olarak sistemin altyapısının etkinliğini arttırabilmektedir. Entegre bir yapıya ulaşılmasına katkıda bulunmaktadır.
Bilişim Sistemler Örnekleri
Barkod ve Radyo Frekanslı Tanımlama Sistemleri (RFID)
Barkod; hızlı, doğru ve daha kolay bilgi girişi için, sistemlerin daha ekonomik kullanılması adına otomatik tanıma ve hızlı bilgi toplama teknolojisidir. Barkodun sektöre katkıları:
- Benzer ürünler arasındaki karışıklığı önler.
- İstenen bilgiyi çok hızlı bir şekilde işler.
- İşçilik maliyetlerini düşürür.
- Bilgisayar sistemlerine kolay entegre olur.
- Artan verimlilik ile karlılığı arttırır.
RFID; bir okuyucu ve bir mikroçipte dijital bilgiyi tutan bir antenden oluşur. Cisimleri radyo dalgalarını kullanarak tanımlayan ve aldığı radyo sinyallerini dijital bilgiye dönüştürerek bilgisayar sisteminde anlaşılacak hale getiren bir sistemdir.
RFID’nin sektöre katkıları:
- Ürünlerin hangi araçla ve ne zaman geldiği, nereye yerleştirildiği, kim tarafından hangi operasyonlara tabi tutulduğu bilgilerine ulaşımını kolaylaştırır.
- Depodan izinsiz çıkarılan ürünler için bir uyarı mekanizmasıdır. Paketleri otomatik olarak ayrıştırır.
- Depo maliyetlerini düşürür.
- İnsan hatalarından kaynaklanan olası ticari kayıpları önler.
- Zaman tasarrufu sağlar.
Elektronik Veri Değişimi (EDI)
Bir işletmenin diğer işletmelerle olan her türlü iş evraklarının alışverişlerini elektronik olarak gerçekleştirme işlemidir. EDI; e-ticaret ve e-tedarik zinciri yönetiminde kullanılmaktadır. E-tedarik zincirinin yönetilmesi ve iyileştirilmesinde büyük kolaylıklar sağlamaktadır.
EDI’nın sektöre katkıları:
- Başlangıç maliyeti yüksek olmasına rağmen ilerleyen zamanlarda maliyeti düşürmektedir.
- Bir kez sisteme kayıt yaptırıldığında sürekli sipariş almayı sağlayarak zamandan tasarruf edilmesini sağlar.
- İnsan hatalarından kaynaklanan olası ticari kayıpları önler.
- İnsan kaynağının verimli kullanılmasını sağlar.
- Müşteri taleplerine hızlı yanıt vermeyi sağlayarak müşteri sadakatini arttırır.
- Bilgi akışının hızlanmasını sağlayarak stok maliyetini düşürür.
- İşletme karlılığını arttırır.
Araç Takip Sistemleri (ATS)
Mobil araç teknolojileri yardımı ile araçlarınızın konum ve durum bilgilerini grafiksel ve metin olarak bilgisayar ortamında görüntülemek ve söz konusu araçlar hakkında konum ve veri analizlerini birbirleriyle ilişkilendirerek verimli hale getirmek için kullanılan sistemdir.
ATS’nin sektöre katkıları:
- Sipariş sürelerinin kısaltılmasını sağlar.
- Tersine lojistiğin ve iade gönderilerin verimli yönetilmesini sağlar.
- Maliyetleri düşürür.
Taşıma Yönetim Sistemleri (TMS)
Dağıtım sistemlerinin etkin yönetimi ve geliştirilmesi ile nakliye sürelerinin ve maliyetlerin düşürülmesi; taşıtların, yüklemelerin, teslimat araç ve sürelerinin eş zamanlı olarak müşteriler ile paylaşılmasını sağlar.
TMS’nin sektöre katkıları:
- Nakliye sürelerini ve maliyetlerini azaltır.
- İstihdam maliyetlerini azaltır.
- Teslimat bilgilerine ilişkin yük ve araç bilgilerinin düzenlenmesini sağlar.
- Müşteri hizmetlerinin kalitesini arttırır.
Depo Yönetim Sistemleri (WMS)
Stokları verimli olarak kullanmak, depo ve dağıtım merkezindeki ekipman, işgücü kaynaklarının ve tüm depolama faaliyetlerinin yönetimini etkin bir şekilde halletmemizi sağlamaktadır.
WMS’nin sektöre katkıları:
- Hızlı ve doğru bilgiyi sağlar.
- Maliyetleri düşürür.
- Bütün depo süreçlerinin etkin ve verimli yönetimini sağlar.
- Paketleme işlemlerinin doğru yapılmasını sağlar.
- Hazırlanan siparişlerin en hızlı ve doğru şekilde toplanmasını sağlar.
- Stokların en iyi şekilde depoya yerleştirilmesini sağlar.
- Depoya gelen ürünlerin mal kabul verimliliğini arttırır.
Umut ÇINAR