Lojistik çok geniş bir hizmet yelpazesinin birbirine bağlı bir şekilde işlevselleşmesiyle oluşur. Bünyesinde farklı taşıma türleri barındırır. Bunların içinde havayolu taşımacılığı önemli bir yere sahiptir. Havaalanı bünyesinde birçok hizmet vermektedir ve hizmet sektörü içinde önemli bir pay sahibidir. Havaalanında özellikle yer hizmetleri büyük önem taşımaktadır. Lojistiğin yapı taşlarından olan güven-hız ve kalitenin sağlanmasının yolu bu hizmetin veriliş kalitesinden geçer. Yeşilköy Atatürk Havaalanında HAVAŞ ve ÇELEBİ yer hizmetleri vermektedir.
Yer Hizmetlerini, bir uçağın yere teker koymasından başlayarak pistten havalanmasına kadar (take off) geçen sürede verilen operasyon, kargo, ramp, teknik trafik hizmetleri toplamına verilen addır. Genel yönetim dışında verilen yer hizmetleri maddeler halinde inceleyebiliriz:
1-OPERASYON (HAREKET)
Genel anlamıyla bir uçağa verilen bütün hizmetlerin koordinesinin ve kontrolünün yapılması işlemidir. Ayrıca lood sheet ve trim sheet denilen uçağın alınan yük sonucunda balance’nın standartlar dahilinde olduğunu gösteren hesaplamanın yapılmasıyla operasyon ilgilenir. Uçakla ilgili SITA denilen bilgisayardaki bilgi iletişim mesajlarının çekilmesi işlemiyle operasyon ilgilenir.
2-TRAFİK (YOLCU) HİZMETLERİ
Biletini almış bir yolcunun havaalanı terminalindeki bilet check-in işlemlerini ve uçağın kapısından içeri girene kadar havayolu şirketlerinin kendilerine vermiş olduğu görev ve yetkiler dahilinde yolcuların ihtiyaçlarını ve uygulanması programıyla uçakla ilgili birimlere mesaj çeken birimdir.
3-RAMP
Havaalanı terminalinde hizmet alan bir uçağı Apron’daki yük, bagaj, kargo temizlik, yükleme-boşaltma işlemlerini gerçekleştiren birimdir. Ramp hizmeti yer hizmetlerinin eli ayağı diyebileceğimiz bir işleve sahiptir. Yer hizmetlerinin önemli bir bölümünü kapsamaktadır. Yer hizmetlerinde en çok personelin çalıştığı departmandır. Yer hizmetlerinin hızlı ve kaliteli yürüyebilmesi bu departmanın iyi çalışmasına bağlıdır.
4-KARGO
Yerdeki bir uçağın verilen diğer hizmetlerden çok daha farklı bir hizmettir. Uçak altında yer hizmeti memuru olarak minimum kalan kargo operasyon memurudur. Genellikle kargo operasyon yapılacak uçağı rezervasyon yapılan kargonun konşimento ve beyanname takibini yapan ve gümrük işlemlerini yapan birimdir. Rezervasyon dahilindeki kargonun bütün yurt dışına çıkma prosedürlerini gerçekleştirdikten sonra uçak altına çektiren ve uçağa yüklenmesinde koordinasyon ve denetleme görevi yapan departmandır Ayrıca ithalat kargolarının ordino, antrepoya teslimat ve gümrükleme işlemlerinde yetki sınırına bağlı olarak çalışan birimdir.
5-TEKNİK
Yerdeki uçağı push back, towing, GPU ve yetki dahilinde bakım yapan birimdir. Genellikle uçakların körüğe yanaşması ve taxiway dediğimiz piste çıkana kadar olan bakım işlemlerini teknik departman sağlar.
6-GÜVENLİK (SECURITY)
11 Eylül olaylarından sonra önemi bir kat daha artan havaalanı ve havayolu güvenliği yer hizmetlerinde de giderek önem kazanmaktadır. Özellikle Çelebi’de daha önemli olmakla beraber daha da gelişmiştir. Uçağa binen yolcudan yüklenen kargo, bagaj ve ikram malzemelerinin denetimi ve X -RAY cihazlarıyla kontrolü bu birim tarafından gerçekleştirilir. Özellikle değerli kargo sayabileceğimiz altın, gümüş, diplomatik kargo ve değerli dokümanlarının kargo antrepolarının girişinden uçağa yüklenene kadar refakat eden ve güvenliğini sağlayan birimdir.
Aysun Erkan