Akıllı depo sistemleri, birlikte çalışan ve birbirine entegre depolama teknolojilerinin sonucudur. Malların otomatik olarak sevkiyat için alındığı, tanımlandığı, listelendiği, düzenlendiği ve çekildiği bir teknolojik ekosistem oluştururlar. En iyi akıllı depo sistemleri, tedarikçilerden müşterilere neredeyse tüm işlemleri, minimum hatalarla otomatik hale getirendir.
Royce Digital’in açıkladığı gibi, “Manüel depolarda, işçilerin listelerle hareket etmelerini, ürünleri toplamalarını, onları arabalara yüklemelerini ve daha sonra nakliye istasyonlarına teslim etmelerini gördük”, ancak akıllı depoda “Siparişler otomatik olarak alınır. Ürünler stokta ise sistem onaylar. Alınan listeler daha sonra sipariş edilen ürünleri konteynerlere yerleştiren ve bir sonraki adım için çalışanlara teslim eden robot arabalara gönderilir.”
Otomatik Depolama Sistemleri, teknolojik gelişmeler ürün istiflemede de yeni modern yöntemleri beraberinde getirmiştir. Depolamada yenilikler; maliyet azaltma, güvenli saklama-barındırma, kolay bulunmak, hızlı erişim olanaklarını sağlamıştır. Bu yeni anlayışın ürünleri: Lift, Karusel, Multi Raf vs.dir.
As/Rs Otomatik Depolama
Akıllı depolama sisteminin temelini yüksek irtifalı depo rafları oluşturmaktadır. Bu rafların yüksekliği 30-40 metre yüksekliklere ulaşabilmektedir.
Akıllı depo sistemi raf sistemleri, otomatik kontrollü robotlar, bilgisayar sistemleri, donanım ve yazılımların toplamından oluşur.
Sistemi oluşturan bileşenler, raf sistemi, bilgisayar ve PLC (Programmable Logic Controlleri) veya Driver Cards ile kontrol edilebilen bir donanıma sahip, elektronik kontrol panosu bulunan kule robotlar (stacker crane), mekik (pallet runner) vb. elektrik enerjisi ile çalışan AC ve DC motorlar ile hareket imkanı bulan makinalar ile konveyör sistemleri, katlar arası asansörler, manyetik çizgi izleme esası ile çalışan bağımsız liftlerin tamamından oluşur.Sistemin koordinasyonu için sistemin büyüklüğüne bağlı olarak bir veya daha fazla PC veya tablet, el terminali ile bir ana sunucuya ihtiyaç vardır. Sistemdeki haberleşme ve veri akışı kablosuz sağlanmakla beraber istenirse data kablosu da kullanılabilir.
Akıllı depo sistemlerinde bir koridor boyunca sabit bir ray üzerinde aynı anda hem yatay hem de dikey hareket etme kabiliyetine sahip bir kule robot mevcuttur. Kule robot kendi içinde bir bütündür. İhtiyacı olan bütün sistem ve bileşenleri bir pano içinde taşır. Kule robotun hareket sistemi senkron veya asenkron motorlar ile sağlanmaktadır.
Kule robot hat boyunca mesafe ölçen hassas konumlama sağlayacak hassasiyete sahip sensörlerle donatılmıştır. Örnek olarak, palet algılama, mekik algılama, raf başı vb. gibi birçok işlev için farklı özelliklerde sensörler bulunmaktadır. Kule robot kendi içinde PLC kontrol ile kontrol sağlar.
Kule robot maksimum 1500 mm genişlikte bir koridorda çalışabilir. Buradaki 1500mm’lik genişlik euro palet standardından yola çıkarak belirlenmiş bir ölçüdür.
Bahsettiğimiz gibi, akıllı depo sistemleri birlikte çalışan birbiriyle bağlantılı birçok teknolojiyi içeriyor. Bu bileşenlerin her biri, depo operasyonlarınızın önemli bir parçasını otomatikleştiren kendi ayrı görevlerine sahiptir. Akıllı depo sistemlerinin en yaygın kullanılan bileşenleri şunlardır.
Robotik
Ne yazık ki, yürüyen, insanlara benzeyen robotlarla konuşmak akıllı depolarda kullanılmıyor. Ama nerdeyse onun kadar havalı olan başka tip robotlar da vardır. Ve açıkçası, işlerinde çok daha verimli oluyorlar. Günümüzün depolama robotları genellikle depodaki malların depolanması ve geri alınması için kullanılmaktadır.
Genellikle Roombas’ı andıran depolama robotları, ürünleri raflardan toplayarak ambalajlama bölümüne getirerek toplama işlemini otomatik hale getirir. Aslında, daha manevra kabiliyeti olan Roombaslar; İnsanların yapabileceğinden daha hızlı hareket eder, aynı anda daha fazla mal taşıyabilir ve hatta gerekli malları toplamak için en uygun rotayı belirleyebilirler.
Radyo Frekansı Tanımlama (Rfıd)
Radyo frekansı tanımlama, envanter kontrolünü sürdürmek için gelişmiş bir yöntemdir. Bilgilerin kontrolü için barkod veya karekod sistemi kullanılmaktadır. RFID, depoya veya ambalajlamaya gelen mallara ve paketlere bir dijital etiket yerleştirerek kağıt etiketlerin yerini almayı başarmıştır. Radyo dalgaları dijital etiket ve otomatik tarama sistemi arasında verileri aktarmak için kullanılır ve ürünün bilgilerini kaydeder.
Yapay Zeka
Yapay zekanın kullanımı sadece depoda değil, her endüstride büyük ilgi görmektedir. Verimliliği artırırken hatları ve maliyetleri azaltır. Özellikle depolarda, Yapay zeka sürecin her aşamasında kullanım alanlarına sahiptir.
Bu gibi yetenekler, depo operasyonlarının işletme maliyetlerini önemli ölçüde azaltmasına yardımcı olmaktır. Azalttığı en büyük maliyetlerden biri, insan çalışanlarının sayısıdır. Cerasis’e göre, İngiltere’deki işlerin% 30’u, büyük ölçüde Yapay zeka kullanımı nedeniyle 2030’a kadar otomatik hale getirilecek.
Nesnelerin İnterneti
Muhtemelen şu anda Nesnelerin İnternet’ini duymuşsunuzdur. Nesnelerin İnterneti, akıllı depo sistemlerinin uygun şekilde birlikte çalıştığı çeşitli bileşenlerin vazgeçilmezidir. Bir yenilemeye ihtiyacınız varsa, Nesnelerin İnterneti, birbiriyle iletişim kuran ve verileri paylaşan çeşitli İnternet özellikli cihazları içerir. Akıllı depo sistemlerinde bu, robotların bir depo yönetim sistemi (RWMS) ile iletişim kurabilen, konveyörler ile iletişim kurabilen, RFID tarayıcılarla da iletişim kurabileceği anlamına gelir.
Bir örnek vermek gerekirse kısaca; Bir depoya ürün geldiğinde öncelikle bir RFID tarayıcı barkodları tarayarak WMS’e kaç mal alındığını söyler. Daha sonra WMS robotlarla iletişim kurarak gelen ürünlerin depoda nereye depolanması gerektiğini bildirir. AR/SR sistemleri ürünü depoda aktarılan bölgeye yerleştirir.
Depo Yönetim Sistemleri
WMS kullanımı, tüm akıllı teknolojilerinizin üzerinde bulunan yönetim sistemidir. Bu yazılım çözümleri, depo operasyonlarınızla ilgili her türlü veriyi toplamanıza, yönetmenize ve görüntülemenize yardımcı olur. Bu, deponuzun günlük işlemlerinin ne kadar verimli çalıştığını takip etmenizi sağlar.
Akıllı Depo Sistemlerin Geleceği
Bugün kullanılan depolar bilim kurgu filminden bir sahneyi andırmaya başlıyor ve bunun iyi bir şey olduğunu düşünüyorum. Çok uzak olmayan bir geleceğe devam ederken, depo otomasyonu daha da yaygınlaşacak ve akıllı depo sistemleri sektörde büyük ölçüde pay sahibi olacaktır. DHL, Amazon, Target Import Warehouse gibi uluslararası en büyük depoları sistemlerini sürekli yenileyerek AR&GE’ye büyük bütçeler ayırmaktadır.
Oğuz Kağan Karsandık
Logistical Dergi Ekibi Üyesi