Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları bir hayali gerçekleştirdi ve ‘Yürüyen yol’ olarak da adlandırılan Ro-La taşıma hayata geçirildi. 1 Ekim 2005’te Sofya’da iki ülke demiryolu genel müdürlerinin anlaşmasıyla imzalanan protokolün artık meyveleri yeniyor.
Demiryolu üzerinde tır ve vagonların refakatsiz taşınmasını amacıyla yapılan bu anlaşma, güzergahları olan Bulgaristan, Romanya ve Yugoslavya Demiryolu İdareleri temsilcilerinin katılımı ile Temmuz 2005’te İstanbul’da yapılan SERG WG 3 Kombine Taşımacılık Çalışma Grubu toplantısında kararlaştırılmıştı.
1. Güzergah: 21 19 Km Halkalı (Türkiye) / Bulgaristan / Romanya / Macaristan – Wels (Avusturya)
2. Güzergah: 1962 Km Halkalı (Türkiye) / Bulgaristan / Sırbistan-Karadağ / Hırvatistan / Slovenya / Wels (Avusturya)
3. Güzergah: 1840 Km. Halkalı (Türkiye) / Bulgaristan / Sırbistan-Karadağ / Macaristan / Wels (Avusturya)
İstanbul / Halkalı’dan yüklenecek olan TIR’lar, Bulgaristan, Yugoslavya ve Macaristan üzerinden 1800 km yol alarak Avusturya/ Wels’e ulaşacak. TIR’lar buradan Avrupa’nın diğer kentlerine dağılacak. Tır ve kamyonların Halkalı İstasyonunda trenlere bindirilmesi ile başlayacak olan RO-LA taşımacılığı 72 saat sonra Avusturya’da noktalanacak.
UND’nin de desteklediği bu çalışma, sektör açısından büyük fırsat olup Türkiye’nin jeopolitik avantajı kullanılarak gerçekleştirildi. Bilindiği üzere Türk firmalar mallarını Avrupa’ya RO-RO veya karayolu ile ulaştırıyordu. RO-RO ile gemilere yüklenen TIR’lar Türkiye’den İtalya’nın Tresre Limanına götürülüyor, buradan karayolu ulaşım sistemine katılıyordu. Bu hayata geçirilen anlaşma sayesinde Türk girişimcinin yükünü Avrupa’ya ulaştırması için üçüncü bir alternatif daha sağlanmış oldu. Ayrıca Türkiye’nin 40 bin araçlık TIR filosunun 25 bininin Avrupa yönüne taşımacılık yaptığı düşünüldüğünde ve 2005 yılında iki kapımızdan yaklaşık 450 bin aracın giriş çıkış yaptığı göz önüne alındığında bu durumun birçok soruna neden olduğu ve zaman içerisinde, ticaret hacminin de artmasıyla daha önemli sorunlar yaşanacağı tahmin edilmektedir.
RO-LA projesiyle gerçekleştirilmek istenen; bu trafiğin en azından yüzde 10’unu trenlere kaydırmak ve sorunları azaltmaktır. RO-LA taşımacılığı ile karayolları üzerindeki TIR trafiğinin neden olduğu tıkanıklık giderilecek, karayolları vergilerinden kurtulan filo sahipleri taşıma maliyetlerini azaltacak, sınır geçiş ve gümrük prosedürleri minimize edilerek taşıma süreleri kısalacak ve çevrenin korunmasına katkı sağlanacaktır. Şu anda haftada 1 sefer yapan taşımacılık, müşteri talebine ve pazarın durumuna göre sefer sayısını arttırılabilme özelliğine sahip olacaktır. Karayolu taşımacılığını hafifletip hem çevreye hem firmalara katkı sağlayacak olan bu sistemin oluşturulması ile Türkiye lojistik sektörü alternatif sahibi olmuştur.
RO-LA Nedir?
RO-LA, karayolu yük taşıma araçlarının (TIR-Kamyon) demiryolunda vagon üstünde refakatli veya refakatsiz bir şekilde taşınması biçimidir. Rola taşımacılığı gelişmiş ülke demiryollarında oldukça yaygın olup, geleceğin taşıma türü olarak görülüyor. Bu taşıma türü ilk olarak Alp dağlarını geçmek amacı ile Avusturya ve İsviçre’de 1990-11 yıllarda işletilmeye başlandı. Yaygın olarak Avusturya, İsviçre, Macaristan, İtalya, Almanya, Çek Cumhuriyeti, Yunanistan ve Slovenya’da kullanılmakta. Avrupa’daki Kombine taşımacılığın %22’si (UIRR istatistikleri: 460 Bin Ton) RO-LA ile yapılmakta. 2005 yılı sonu itibari ile Avrupa ülkelerinde geçerli olacak ulaştırma sistemi karayolu taşımacılığına getirilen sınırlamalar neticesinde; kısa parkurlarda karayolu taşımacılığı, uzun parkurlarda ise demiryolu taşımacılığı şeklinde planlanıyor. Bu planlama içerisinde RO-LA önemli bir yer tutuyor.
Simge Şehnaz