Son yıllarda hedef kitlesine daha kaliteli bir hizmet sunmak isteyen TCDD birçok proje üretti. Bu projelerin bazıları hayata geçirildi, bazıları gerçekleşme aşamasında, bazıları ise hala proje aşamasındadır. Ben de elimden geldiğince ve dilimin döndüğü kadarıyla bu gelişim sürecinden bahsedeceğim sizlere.
Şu anda en çok duyulan ve bilinen yüksek hızlı trenlerdir. Hani zamanında derdik ya “Demir ağlarla ördük anayurdu.” diye. Şimdi ise onları daha da geliştirip, yenilenmesi gerekenleri yenileyip yüksek hızlı trenlere uygun hale getirdi ve getirmeye de devam ediyor. Şu ana kadar hedefledikleri bazı hatları tamamlanan yüksek hızlı trenlerde hedef 10.000 km. olup ve Ankara-İstanbul, Ankara-Eskişehir, İstanbul-Eskişehir, Konya-İstanbul, Konya-Ankara, Sivas-Ankara, Sivas-İstanbul, Bursa-Ankara, Bursa-İstanbul, Sivas-Erzurum-Kars, Konya-Manavgat-Antalya, Ankara-İzmir, İstanbul-Kapıkule, Bursa-Bandırma- İzmir, Antalya-Alanya, Erzincan-Trabzon, Kayseri- Ankara, Kayseri-İstanbul, Sivas-Malatya, Diyarbakır, Gaziantep-Halep, Eskişehir-Antalya hatlarını kapsamaktadır. Ve bu konudaki bir diğer amaçları ise bu hızlı trenleri Türkiye’de üretmektir. Bunun için Sakarya’da hızlı tren fabrikası kuruldu. Çankırı’da hızlı tren makas fabrikası yapılandırılıyor. Erzincan’da ray bağlantı elemanları fabrikası kuruldu. Ayrıca hızlı tren garları yapımına da başlanmıştır.
Bir başka hedefleri de 1,5 milyar kent içi yolcu taşımacılığı. Bunun içinde geliştirilen projeler ise şunlardır: Marmaray, EgeRay, BaşkentRay ve GaziRay. Bunlar arasında da en çok bilineni Marmaray projesidir.
Bu projenin tamamlanmasıyla yıllık 700 milyon yolcu taşımacılığı yapılacağı tahmin edilmektedir. Bu proje ile Asya ve u Avrupa bir de deniz altından bağlanacak birbirine. Halkalı ile Gebze’yi birbirine bağlayacak bu proje kesintisiz, modern ve yüksek kapasiteli bir banliyö demiryolu sayesinde bağlanıyor. Bu nedenle de İstanbul’daki banliyö demiryolu sistemi yenileniyor. Ayrıca demiryolu Boğaz Tüp Geçişi inşaatı da sürdürülüyor. Ve bu proje dünyadaki en önemi projelerden biri olmayı sürdürüyor. EgeRay ise İzmir’in trafik sorununa kalıcı bir çözüm bulmak amacıyla tasarlanmıştır. EgeRay; kuzeyde Aliağa’dan başlayarak, Menemen, Çiğli, Karşıyaka, Alsancak, Şirinyer, Gaziemir, Adnan Menderes Havaalanı üzerinden Cumaovası’nda son buluyor.
BaşkentRay ise Ankara’nın trafik sorununa kalıcı bir çözüm bulmak için geliştirilmiştir. Sincan-Kayaş arasında geliştirilen bir projedir.
Komşu şehirlerarasında raybüsler çalışacak. Kısa ve orta mesafeli taşımacılıkta, yolcularına daha hızlı ve konforlu bir hizmet sunmakla beraber işletme maliyetlerini düşürmek amacıyla bu projeyi gerçekleştirmişlerdir. Toplam maliyeti 41,8 milyon avro olan her biri 2 araçtan oluşan rayotobüslerin her biri saatte 140 km hız yapabiliyor ve 134 yolcu taşıyabiliyor.
TCDD ve TÜBİTAK BİLGEM BTE işbirliğiyle, ülkemizde ilk defa kurulacak olan trafik simülatörünü yerli imkanlarla üreteceklermiş ve ulusal simülatör teknolojilerinin gelişmesine katkı sağlayacak çalışmaları devam ettireceklermiş. Bu proje kapsamında, eğitim merkezinde kurulacak ve temel görevi dispeçerlerin mesleki eğitimlerini kolaylaştırmak olan bir trafik simülatörünün tüm bileşenleri ile geliştirilmesi, sınanması ve faaliyete alınması hedeflenmektedir.
Ana hat lokomotif filomuzu gençleştiriyoruz diyerek yola çıkan TCDD: 130 adet elektrikli lokomotif, 65 adet mobil yol bakım aracı, yüksek hızlı tren demiryolu hatları bakım ve onarımı için 22 adet yol makinesi, 1 adet yol ve katener muayene makinesi, 7 adet ultrasonik muayene aracı temin edilmiştir.
Ayrıca TCDD s 49 ‘luk raydan UIC 60 ‘lık raya geçiyor. Bunun nedenleri ise; dingil basıncının arttırılması, yol bakım maliyetlerinin düşürülmesi, çeken ve çekilen araçların yola ilettikleri dinamik etkilerin azaltılması diye sayılabilir. Bu yeni sistemle birçok hat yenilenmiştir. Ayrıca İzmir-Aydın Hattı , Adana-Mersin Hattı , Eskişehir-Kütahya Hattı, Gaziantep-Mardin Hattı yenilenmiş; Tekirdağ-Muratlı Hattı inşa edilmiştir. Tren garları yenilenmiştir.
500 hemzemin geçit kontrollü hale getirilmiştir. Sinyalizasyon ve telekomünikasyon projeleri tasarlanmıştır. Lojistik merkezler kurulmaya başlanmıştır: İzmit Lojistik Merkezi, Eskişehir Lojistik Merkezi, Denizli Lojistik Merkezi, Samsun Lojistik Merkezi, Kayseri Lojistik Merkezi, İzmir Lojistik Merkezi, İstanbul Lojistik Merkezi, Mardin Lojistik Merkezi, Kahramanmaraş Lojistik Merkezi, Sivas Lojistik Merkezi, Kars Lojistik Merkezi…
İlk Uluslararası Demiryolu Sempozyumu ve Fuarı düzenlendi. Genel Demiryolu Çerçeve Kanunu ve TCDD Kanunu taslakları hazırlandı. TCDD’nin mevcut gayrimenkullerinin Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) aracılığıyla yönetimi için çalışmalar devam ediyor. Lokomotiflerin seyir esnasında bulundukları noktalar, hızları, güzergahları araçlara takılan Araç Takip Sistemi sayesinde takip edilebiliniyor. Son yıllarda bilişim yatırımlarına önem vermiştir. E-bilet ve rezervasyon projesi, Elektronik Doküman Yönetim ve Arşivleme Sistemi projesi, GPRS üzerinden trenlerde İnternet hizmeti projeleri hayata geçirilmiştir. Anadolu meslek liselerinde raylı sistem teknolojileri bölümleri açılmıştır. Yurtdışına burslu yüksek lisans öğrencileri gönderilmiştir. Nusaybin Aktarma Merkezi kurulmuştur.
Tüm bu projeleri göz önüne aldığımızda hepimiz gerçekten de TCDD daha iyi bir geleceğe koşuyor.
Umut ÇINAR