Ekol Lojistik 1990 yılında kurulmuş bir şirket. Yatırımlarla büyümüş şuanda sektörün her sene için ilk 3’e girecek potansiyeli ve rakamlarıyla kendini gösteren bir şirket. Bu yapı içerisinde şu anda 400 metre karenin üzerinde kapalı alan 1000 kişinin üstünde çalışan personel sayısı, 1900’ün üzerinde araç filosuyla hala faaliyet gösteren bir şirket bizim bu grup içerisinde 8 kişilik çekirdek bir kadromuz var, yaptığımız iş fuar lojistiği. Zaman içerisinde daha önceki senelerde yani 9011 801i yıllarda fuar olgusu milletler için çok önemli olmadığı dönemler zaten bunların biraz daha sergi kermes mantığında olduğu dönemlerde bu ihtiyaç çok fazla ortaya çıkmamıştır. Ancak ticaret fuarların, sergilerin devletler arasındaki ekonomi, devletler için ekonomi değerinin artması sonucu bu lojistik ihtiyaçları da ortaya çıkıyor ve diğerlerinden ayrılıyor. Diğer lojistik modları olarak söyleyebileceğimiz denizyolu taşıması demiryolu taşıması havayolu taşıması karayolu taşıması bu tamamlayıcı faaliyetleri gümrüklemeler, ara nakliyeler, sigortalamalar, ara depolamalar son depolamaların bu hizmetlerin tamamen kombine edildiği bir iş kolu olarak karşımıza çıkıyor fuar lojistiği. Yaptığımız işin özünde zamana karşı bir yarış var aslında .. . İhracatçı firmalar kendilerine ait yurt dışı pazarlarını kurmak için yeni pazarlar bulmak için yurtdışındaki fuarlarına katılıyorlar. Yurtdışı fuarlarına katılımı devlette aynı zamanda teşvik ediyor diyor ki hedef bölgeler var mesela şuanda Dubai bölgesine katıldığınız fuarlarda devlet size diğer bölgelere yüzde 50 teşvik verirken nakliye ve kamp kirasıyla ilgili masraflarınızın yüzde 60ını karşılıyor. Bu aslında çok ciddi bir ihracat teşviki ve firmaların fuarla ilgili harcamaların büyük bir kısmını devlet kendi üstüne alıyor yeter ki bu bölgede ihracatımız genişlesin genişletilsin ve üreticilerimiz artsın. Fuarlar günümüz ekonomisinin vazgeçilmez bir öğesi. Tüm firmalar mevcut iç pazardan kurtulup yurtdışına ya da yeni pazarlara açılabilmek için kendilerini tanıtabilmeleri gerekiyor. Tabii ki teknolojik anlamda çok değişik kurgular var. Olanaklar sonsuz günümüz internet çağı ve istediğiniz kişiye görsel anlamda da ulaşabiliyorsunuz. Ancak fuarlarla bir araya gelen firmaların somut anlamda da modellerin görülebileceği kıyaslanabileceği kısa dönemli organizasyonlar. Fuarların mantığı veya başarısı bizi uzun dönemde etkiliyor ama kısa dönem için ya da bizimle ilgili olan dönem için bizim açımızdan değeri ve önemi fuara zamanında malzemeyi yetiştirebilmek . Bunu hatasız ve zamanında yapmak en önemli iki kriterdir. Normal denizyolu ihracatında ya da havayolu taşımasında belirli bir zaman içerisinde tabii ki götürülmesi gerekiyor ancak o gün, o saatte orda yapma mecburiyeti bizi diğer taşıma modellerinden ayırıyor. Örnekler üzerinden gidelim şuanda üzerinde yoğun olarak çalıştığımız Heimtextil fuarı var Frankfurt’ta, önemli bir tekstili fuarı diyebileceğimiz fuar ev tekstili üzerine 11- 14 Ocak arasında. Bilindiği gibi Türkiye tekstil ihracatı ağırlıklı bir ülke bu yüzden bu fuara Türkiye’den yaklaşık 150 tane tekstil firması fuarda boy gösterecek dünya ile yarışacak. Bizde büyük bir çoğunluğuna ekol lojistik olarak hizmet veriyoruz. Bu yaklaşık 2003ten beri bizim birebir hizmet verdiğimiz fuarlardan bir tanesi. Verdiğimiz hizmet firmalar için kapıdan kapıya anahtar teslim diyebileceğimiz hizmettir Firmaların malzemelerini adreslerinden, fabrikalarından üretim bölgelerinden teslim alıp kendi araçlarımızda Türkiye çıkış işlemlerine müteakip, uygun sürede uygun modda, uygun taşıma şekilleriyle fuar alanına götürmek. Fuar alanındaki hizmetleri biz ekol olarak bir acenteden tedarik etmek zorundayız . Heimtextil Fuarı üzerinden gidersek Bursa’dan aldığımız bir 13 metre 60 santimlik bir araca yüklediğimiz firma malzemesini İstanbul’a getiriyoruz.
Kademe kademe anlatırsak Bursa’da gümrük işlemleri yapılır, İstanbul da Ambarlı’ da ve Haydarpaşa diye geçiyor ama aslında Pendik’ten kalkan kuzey İtalya’ya çıkan ro-ro gemileri vardır. Dorselerin yüklendiği ro-ro seferleri var. Bu seferlerle İstanbul’dan kalkan gemiler 3. Günde İtalya’nın Trieste Limanına gelir daha sonra Ekol’ün Heppenheim bölgesine günü birlik kalkan trenleri vardır. Ekol’un kendi treni vardır üstüne 32 tane Bursa’dan yüklediğimiz dorse de bunlardan bir tanesi olsun. Trieste’den liman sahasından dışarı çıktığınızda tren yükleme vagon yükleme bölümüne getirilip vagonları yüklenmek suretiyle bir sonraki gün Almanya’nın ortasına yani Heppenheim bölgesine geliyor. Buradan sonra trenden vinçlerle boşaltılan dorseler çekicilerle ilgili boşaltma bölgelerine doğru gidiyor. Bu araçlardan bir tanesi de bizim aracımız fuar aracı 60 km ilerdeki fuar bölgesine gidiyor ve oradaki acenteye evraklarını verip boşaltma işlemlerine başlıyor Burada ki süreç aslında 5-6 günlük bir süreç fakat birer ikişer gün ne olur ne olmaz zamanı koyup taşımanın en başında müşterimizle görüşürken biz sizin malzemenizi şu saatte standınıza teslim istiyorsanız şu saatte yüklememiz gerekiyor deyip geriye yönelik bir projeksiyon sunarız firmaya. Yükleme tarihinin öncesinde de teferruatlı malzemelerin hazırlanma süreci var. Araca uygun bir paketleme yapılması gerekiyor Sağlam ve ölçülerine uygun paketleme olması gerekiyor. Teferruatlı evrakların koordinasyonu, bilgilendirmesi tamamen bizim üzerimizdedir. Fuara malzemeleri paketli olarak teslim ettikten sonra bizim işimiz orada bitiyor. İlave hizmet olarak firmamız standın kurumunda montajında işçilik yada ekipman ihtiyacı olması durumunda destek veriyoruz Malını tanıtacak şirketler sergileyecek mallarını bulabilecekleri pazarlara araştırıp değerlendirdikten sonra biz tekrar devreye giriyoruz. Standlar sökülür Bursa’ya mallar geri gidecektir. Fuardan sonra yetiştirilecek bir yer olmadığı için daha esneklik sağlanır. Yetişmesi gereken kritik bir zaman yoktur. Doğu Avrupa üzerinden ya da Ro-Ro üzerinden mallar geri getirilir. Her taşıma bizim için bir vakadır. Standardizyon yoktur. Her taşımayı ayrı bir şekilde değerlendiriyoruz ayrı bir proje yapıyoruz O ülkeye en ekonomik, en pratik hangi şartlarla gidilebilir hangi sınır kapısından girilebilir hangi tedarikçileri o hatta kullanmamız daha mantıklı olur. Ekol lojistik fuar departmanı olarak yurtdışı fuarlarında bölge olarak dünyaya yayılmış durumdayız. Her bölgeye bakan ayrı ekiplerimiz vardır. Fuar biriminin payı toplam gelirlere bakarsak ekol lojistikte fuar lojistiğin oranı % 1.5’tir. Genel olarak Ekol lojistiğe bakılırsa müşterilerimizin her gün olmasa bile ithalat ve ihracatları oluyor fakat fuar lojistiğinin müşterileri yılda bir ya da iki kere gelir. Total da az olmasının da sebebi budur. Az ama öz bir taşıma şeklidir. Her sektörde olduğu gibi Fuar lojistiği dalında da belli bir rekabet vardır. Ancak firmaları birbirinden ayrıştıran özellikler altyapılarıdır. Bir firma Güney Avrupa Bölgesi’nde yoğun trafiği varsa o bölgelere taşıma fiyatları doğal olarak daha düşüktür Dolayısıyla daha rekabetçidir. Ekol lojistik olarak bizim ana hatlarımız Almanya ve İngiltere’dir. Dolayısıyla o bölgelerdeki piyasa en iyi taşıma fiyatlarını biz verebiliyoruz. Ayrıca Ukrayna’daki yeni yatırım Romanya’daki satın alınan yeni şirket Türkiye deki lanse edilmiş çevrecilik anlayışı çevreye duyarlı araç kullanımı gıpta ile bakılan tren projemiz piyasayla farklılaştığımız noktalardır. Fuar lojistiğinde öz mal kullanan nadir şirketlerden bir tanesiyiz.
Diğer şirketler de fuar ve sergi lojistiği yapmaya başladı, bu duruma yönelik uyguladığınız rekabetçi bir yaklaşımınız var mı?
Her iş kolunda ve her sektörde olduğu gibi belli bir rekabet var. Ancak firmaları birbirinden ayrıştıran özellikler altyapılarıdır. Bir firmanın güney Avrupa’ya yoğun bir trafiği varsa, İspanya-Portekiz-Fransa ağırlıklı çalışıyorsa; bu bölgelere navlunları doğal olarak daha düşüktür. Dolayısıyla daha rekabetçidir. Ekol lojistik olarak bizim ana hatlarımız İngiltere ve Almanya’dır. Bu yüzden piyasadaki en iyi Almanya-İngiltere-İrlanda navlunlarını biz verebiliyoruz. Bunun yanı sıra Ukrayna’daki yeni yatırım, Romanya’daki satın alınan yeni şirket, Türkiye’deki lanse edilmiş çevrecilik anlayışı, çevreye duyarlı araç kullanımı ve birçok Avrupa ülkesinin de gıptayla yakından takip ettiği tren projesi, bu tren projesinin de Romanya üzerinden gelecek olması bizim aslında piyasayla farklılaştığımız noktalar. Ama fuar departmanı olarak bizim sunduğumuz ‘bizim de şu noktalarımız farklı ‘ diyebileceğimiz çok şey yok. Eskiden araçlardaki GPS sistemleri vardı. Fuar malzemelerini firmalar bizim de verdiğimiz şifrelerle internet üzerinden takibini yapabiliyorlardı. Şuanda hala yapabiliyorlar ama pek büyük bir özellik kalmadı. Biraz orta düzey bir teknoloji olarak kaldı çünkü birçok şirket bu hizmeti verebiliyor. Biz bu teknolojinin başlangıcından itibaren verdiğimiz bir hizmet olduğu için, kendini daha hızlı yenilemiş ve daha verimli çalışan bir sistem aslında şuanda. Bunun haricinde piyasada fuar lojistiğinde her anlamda öz mal kullanan nadir şirketlerden biriyiz. Yani kendi araçlarımızla kendi depolarımızla. Tabi ki bizim çapımızdaki firmaların kendi uçakları ya da kendi gemileri olmuyor. Bunlar için rekabet anlayışı biraz daha genel anlamda Lufthansa ile ciddi bir trafik yaratabiliyorsanız Lufthansa size daha iyi fiyatlar vermeye başlıyor yani piyasada ne kadar büyükseniz, ne kadar çok ithalat ihracat taşımalarınız varsa o size bir kota yaratıyor ve fuar taşıması da bu fiyatlandırmalardan yararlanabiliyor.
Fuar lojistiğinde zamanında ve sorunsuz bir süreç olması çok önemli. Zamanında teslimat olması için neler yapıyorsunuz?
Geriye yönelik bir projeksiyon tutuyoruz öncelikle. Her taşıma bizim için ayrı bir proje ayrı bir vaka. Bunu biz o malzemeyi o fuara zamanında yetiştirebilmemiz için hangi yollardan hangi zamanlama süresi içerisinde gitmeliyiz bunun bir sanal projeksiyonunu yapıyoruz. Diyoruz ki X adlı bir firmanın diyelim ki 28nde başlayacak bir fuar için kurulumu 20sinde de olabiliyor. Bizim için fuarın 28nde başlayacak olması bir şey ifade etmiyor, bizim için 20sidir. İlgili ülkenin araçlarla ilgili yürüme yasağı var mı yok mu, ilgili ülkenin dini-resmi tatili bayramı var mı yok mu, gümrükler çalışıyor mu çalışmıyor mu detayından, hangi sürede gümrük yapacağı hangi sürede fuarda evrak edeceği kime teslim edeceği kurgusunu tamamen baştan itibaren yapıyoruz bu geriye yönelik bir süreç dediğimizde, her işte şu kadar gün transit süre şu kadar gün gümrük yazısı şu kadar günde geminin aktarmada kaybedeceği zaman , acentenin istediği ledlineler veriyorlar. Diyorlar ki işte bizim bu malzemeyi deniz yolunda Şanghay limanına 2 hafta öncesinden gelmesi gerekiyor yazıyor biz gemi organizasyonunu ona göre ayarlıyoruz. Bizde İşin %99unun da yapılabilirliği diye bir şey yok ya yapmayacaksın ya da % 100nü tamamen sorunsuz bir şekilde yapmanız gerekiyor yani pardon diyebileceğiniz bir nokta yok süreçte. Aldığımız önlemler en kritik şeyler zamanla ilgili. Elimizde her zaman bulunan bir takvim bu takvim doğrultusunda ihtiyaç nedir yapabileceğimiz şey nedir karşılaşabileceğimiz riskler nedir B planımız nedir o da olmazsa C planımız nedir diye alternatiflerle kritik analizlerini yapıyoruz her taşıma için.
En çok karşılaştığınız sorunlar nelerdir?
Aslına bakarsanız biz Avrupa ağırlıklı çalışan bir firmayız. Doğal olarak fuar taşımalarında rekabetçi gücümüz Avrupa taşımacılığına yönelik oluyor. Avrupa hattında yoğun olarak kendi öz mal araçlarımızı kullandığımız için takip ve yönlendirme şansımız diğer firmalara göre daha fazla. Yani bir araçta olası bir gecikme olduğunda onun boşaltma sırasını değiştirmek ya da Express-super express araca çevirmek ikinci bir şoför verdirmek ya da o şoförü primlendirip o tarihte o saatte muhakkak arda olması konusunda desteklemek bizim elimizde olan şeyler kontrol mekanizmaları bunlar. Ama karşılaştığımız olası sorunların başında kontrolsüz taşıma modelleri geliyor. Yani denizyolu fuar taşımasına uygun bir taşıma modu değil aslında çünkü 9-10 bin tane konteyner yükleniyor aynı gemiye bunlardan bir tanesi bizim konteynerimiz belki bizim konteynerimiz eksik geldiği için konteyner de değil onun içindeki 2 metreküplük malzeme, o kadar çok şeye bağımlısınız ki orada. O geminin kalkması gemiler zaten gelip bekleyip beyannamelerin açılmasını bekleyip tırlar gibi hadi beyannameler açıldı konteynerler sorunsuz yükleyen mekanizmalar da değil. Gemiler kesintisiz bir dünya turu yapıyorlar çoğunlukla büyük hatların gemileri. Buraya 15 Ocakta gelip demirleyecek bir gemi 16 Ocaktan 17 Ocaktan buradan kalkması gerekiyor programına ters olmaması için, 15 Ocakta geliş tarihi olan gemiye buradaki acente yani geminin buradaki faaliyetlerini üstlenen acente Arkas diyelim. Bir hafta öncesinden cut off veriyor. Cut off dediğimiz beyannamelerin son kapanış tarihi. Bir hafta 5 gün 4 gün son yükleme tarihi deniz yolunda Cuma günleri cut off tarihidir çoğunlukla. Cuma günleri kapanması gerekiyordur. Saat 1 O la 16 arasında konteyner açılır ve yüklenir. Eğer full konteyner yüklemesi yapacaksanız yani konteyneri tamamen siz yükleyecekseniz ardiyesini ya da demurajını fazla ödememek için cut off tarihinden 2-3 gün öncesinden yüklemiş oluyorsunuz. Son beyanname açılma tarihinde alanda hazır 16 ya kadar beyannamesi açılmış olarak beklemesi gerekiyor. Konteyner orda bekliyor o ilgili gemi bir hafta sonra gelip o malzemeyi alıyor. O tarihe kadar beyannamesiyle ilgili bir problem olmuş ya da beyannamesi açılmamış bir konteyner var ise o gemi programından çıkarılıyor. Deniz yolu taşımaları doğası gereği fuara çok uygun bir taşıma modeli değil. Çünkü kontrolsüz bir taşıma şekli. Geminin hedef ülkeye fuar ülkesine gitme aşamasında uğradığı limanlar oluyor. Farklı limanların farklı durumları olabiliyor. O hatta o grev olabiliyor ya da bir hafta dini bayram ya da tatil olabiliyor. Gemi yoğunluğu vardır gemilerin girişi çıkışı sorunlu olabiliyor ya da fırtına vardır yanaşamıyordur. Çok fazla ihtimal üzerinde durduğumuz için gemi yolu taşımalarına mümkün olduğu sürece uzun periyodlar koyuyoruz. Bir ayda gidiyorum diyorsa biz onu gerekirse bir buçuk ay olarak düşünüyoruz. Eğer hem deniz yolu hem kara yolu bağlantısı varsa biz kara yolunu seçiyoruz. Ama deniz aşırıysa kara yolu bağlantısı yoksa ve hava yoluyla çok pahalıya oluyorsa mecburen gemiyle taşımayı seçiyoruz. Deniz yolunda da mümkünse direkt gemileri talep ediyoruz aktarması olmayan. Deniz yolu taşımalarında potansiyel bir sıkıntı olduğundan onların üzerinde daha fazla duruyoruz. Daha çok zaman ayırıyoruz.
Taşımacılığını yaptığınız önemli fuarların isimlerini alabilir miyiz? Ya da sizin daha çok önemsediğiniz fuarlar nelerdi?
Aslında çok fazla fuar ismi var. 2011 yılı içerisinde 186 tane fuar yaptık. Bu fuarların içerisinde 1 ya da 2 firmaya hizmet verdiğimiz fuarlar da var 150-200 firmaya da hizmet verdiğimiz fuarlar da var. Her fuar aslında bizim için ayrı bir proje dediğimiz gibi, firma için zaten her fuar ayrı proje ayrı bir özellik ayrı bir önem taşıyor. Ama bizim zorlandığımız demeyelim de biraz daha önemsediğimiz ya da biraz daha fazla konsantre olduğumuz fuarlar daha çok zor fuarlar yani yoğun katılımcılı fuarlar johannesburg da bir automekanica yapmıştık Güney Afrika Cumhuriyetin de. Bu transit süresiyle, bölgesiyle, organizasyonuyla zor bir bölge ve fuar oldu. Bunun daha çok üzerinde durmuştuk bu bizim için önemli bir fuardı ya da Belçika’ bir Avrupa su ürünleri fuarı oluyor Türkiye de milli katılım düzenliyor bu fuara, buradan canlı balıklar dahi gidiyor yavru levrekler yavru çipuraların 8 saatte gitmesi gerekiyor yoksa oksijen bitiyor ya da küçük levrekler küçük çipuraları yiyebiliyor aynı akvaryum içerisinde oldukları için. Bunun haricinde donmuşları, taze balıkları falan götürüyoruz bu durumda zamana karşı yarışıyorsunuz ama artık çok da fazla zamana karşı yarışıyorsunuz 8 saatte falan teslim etmeniz gerekiyor. Bunun haricinde büyük gıda fuarları oldu Birleşik Arap Emirliklerinde Dubai de bunlar da bizim için önemli fuarlardı.
Teoman Alpay ALTIOK
Fuar & Sergi Lojistiği | Yönetici